Εισήγηση-βόμβα για κατάργηση της κράτησης 3% έως 14% στις συντάξεις μέσω της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) που κρίθηκε αντισυνταγματική, αλλά και για θέσπιση νέας εισφοράς από το πρώτο ευρώ σύνταξης, κρύβει η κυβέρνηση εδώ και ένα χρόνο.
Εγγραφα του υπουργείου Οικονομικών, που φέρει στη δημοσιότητα κατ’ αποκλειστικότητα ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, αποκαλύπτουν ότι:
1 Η κυβέρνηση γνώριζε από τον περασμένο Μάρτιο ότι έχει υποχρέωση να καταργήσει την κράτηση 3% έως 14% που επιβάλλεται στα μικτά ποσά των κύριων συντάξεων άνω των 1.400 ευρώ, όπως και στο άθροισμα δύο ή περισσότερων κύριων συντάξεων (π.χ. γήρατος και χηρείας) που υπερβαίνουν τα 1.400 ευρώ. Η κράτηση αυτή (ΕΑΣ) κρίθηκε αντισυνταγματική με την απόφαση 244/2017 του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στο οποίο προσέφυγαν οι συνταξιούχοι και δικαιώθηκαν. Η ίδια κράτηση 3% έως 14% επιβάλλεται και στις συντάξεις όλων των άλλων Ταμείων (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΔΕΚΟ, τραπεζών) με βάση το μικτό (ονομαστικό) ποσό σύνταξης που είχαν οι συνταξιούχοι στο τέλος του 2009! Σήμερα μετά τις απανωτές περικοπές το πραγματικό ποσό σύνταξης του 2009 δεν υφίσταται και παρά ταύτα πάνω από 900.000 συνταξιούχοι έχουν μείωση 3% έως 14% στη σύνταξή τους, επειδή κάποτε (το 2009) έπαιρναν 1.400 ευρώ και άνω.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο έβγαλε πέρυσι αντισυνταγματική τη μείωση της ΕΑΣ και είπε ότι από εδώ και πέρα (από Φεβρουάριο 2017 και μετά) θα έπρεπε να καταργηθεί και να μην έχουν οι συνταξιούχοι ποτέ ξανά αυτή τη μείωση. Το υπουργείο Οικονομικών όμως δεν εφάρμοσε την απόφαση, αλλά ζήτησε να του πουν οι υπηρεσίες τι σημαίνει.
Αμεση εφαρμογή
Οι υπηρεσίες, λοιπόν, με έγγραφό τους που κοινοποίησαν στον αναπληρωτή υπουργό Γιώργο Χουλιαράκη είπαν ότι η απόφαση θα πρέπει να εφαρμοστεί πάραυτα, και μάλιστα, δηλαδή από Φεβρουάριο του 2017, θα έπρεπε να διακοπεί η μείωση 3% έως 14% στις συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ. Το κόστος από τη μη είσπραξη αυτών των περικοπών ανέρχεται σε περίπου 203 εκατ. ευρώ μόνο για τις συντάξεις Δημοσίου. Για το σύνολο των Ταμείων ξεπερνά τα 650 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο και γενικά όλη η κυβέρνηση γνώριζαν ότι παρανομούν και ότι θα έπρεπε να επιστρέψουν λεφτά από τη διακοπή της ΕΑΣ. Ομως, το έκρυβαν και, παριστάνοντας τους… ανήξερους, συνέχισαν να επιβάλλουν μια παράνομη μείωση στις συντάξεις! Η αύξηση σύνταξης, που θα είχαν οι συνταξιούχοι αν η κυβέρνηση εφάρμοζε την απόφαση, κυμαίνεται από 45 έως και 447 ευρώ μηνιαίως!
Ομως, από μια τέτοια κίνηση, ο λογαριασμός ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών) θα κατέρρεε γιατί οι περικοπές της ΕΑΣ πήγαιναν στον ΑΚΑΓΕ και από εκεί με αποφάσεις του υπουργείου Εργασίας έβγαιναν λεφτά για να καλύπτονται τα ελλείμματα των Ταμείων. Τα πιο πολλά λεφτά, μάλιστα, από τον ΑΚΑΓΕ τα έπαιρνε ο… πλεονασματικός κατά την κυβέρνηση ΕΦΚΑ με ένα σταθερό ποσό επιχορήγησης της τάξης των 395 εκατ. ευρώ το 2017 και το 2018. Με την κατάργηση της ΕΑΣ, ο ΑΚΑΓΕ θα έμενε χωρίς λεφτά και τα Ταμεία δεν θα είχαν συμπλήρωμα για να πληρώνουν συντάξεις, παρά τις μειώσεις.
2 Η κυβέρνηση και, κυρίως, τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας έχουν στα χέρια τους μια δεύτερη βόμβα που είναι η θέσπιση μιας νέου τύπου εισφοράς υπέρ του ΑΚΑΓΕ που θα είναι δικαιότερη (κατά τις εισηγήσεις υπηρεσιών) και δεν θα προσκρούει σε αντισυνταγματικούς «σκοπέλους». Η πρόταση λέει να θεσπιστεί στη θέση της σημερνής ΕΑΣ μια νέου τύπου εισφορά που θα επιβάλλεται κλιμακωτά σε όλες τις συντάξεις, από το πρώτο ευρώ και όχι μόνον από τα 1.400 ευρώ και άνω, και μάλιστα η εισφορά αυτή για να είναι δίκαιη, όπως λέει το έγγραφο που αποκαλύπτει σήμερα ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη σε όσους αποχώρησαν με σύνταξη πριν από τα 67 και μικρότερη σε όσους αποχώρησαν σε ηλικία πλησίον των 67. Το σκεπτικό της πρότασης στηρίζεται στο γεγονός ότι όσοι πήραν πλήρη σύνταξη από τα… 45 ή τα 50 επωφελήθηκαν περισσότερο από όσους αποχώρησαν στα 60, 65 ή 67.
Στο έγγραφο, που έχει η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, αλλά έμεινε κρυφό… μέχρι σήμερα, αναφέρεται μάλιστα ως εναλλακτική πρόταση η πλήρης κατάργηση των προσωπικών διαφορών στις συντάξεις και η επιχορήγηση του ΑΚΑΓΕ με τα ποσά των προσωπικών διαφορών! Αυτό γιατί, από το 2019 με τον επανυπολογισμό παλαιών συντάξεων και τις μειώσεις που θα επιφέρει ο νόμος 4387/2017 με όριο το 18%, θα μειωθούν σημαντικά τα έσοδα του ΑΚΑΓΕ, διότι η ΕΑΣ θα επιβάλλεται σε πολύ μικρότερο πλήθος συνταξιούχων που θα έχουν από 1.400 ευρώ και άνω και ως εκ τούτου τα έσοδα θα είναι πολύ μειωμένα, με συνέπεια να μην μπορεί να χρηματοδοτηθούν επαρκώς τα Ταμεία για την πληρωμή συντάξεων!
Ο ΕΦΚΑ πήρε 395 εκατ. ευρώ φέτος από τον ΑΚΑΓΕ όταν το συνολικό «κομπόδεμα» του εν λόγω λογαριασμού είναι 670 εκατ. ευρώ. Ομως, για το 2019 τα έσοδα του ΑΚΑΓΕ, ακριβώς λόγω της μείωσης συντάξεων και της μικρότερης είσπραξης της ΕΑΣ από συντάξεις που θα υπερβαίνουν τα 1.400 ευρώ, υπολογίστηκαν από το υπουργείο Εργασίας στο μισό, δηλαδή σε περίπου 300 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι ο ΕΦΚΑ για το 2019, αν χρειαστεί να πάρει λεφτά, θα τα πάρει όλα από τον ΑΚΑΓΕ, θα τον αφήσει με μηδενικό υπόλοιπο και ενδεχομένως να μη φτάνουν ούτε τα 300 εκατ. ευρώ για να καλύψει τις αστοχίες του!
Νέα τροποποίηση
Σημειώνεται ότι ο ΕΦΚΑ μένει ακέφαλος εδώ και ένα μήνα. Δεν έχει οριστεί διοικητής μετά την αποπομπή Μπακαλέξη, έχει δύο υποδιοικητές χωρίς αρμοδιότητα στρατηγικής, παρά μόνο γραφειοκρατικής ρουτίνας, και στην ουσία λειτουργεί… με το φιλότιμο έμπειρων στελεχών του, για να μην πέσει το σύστημα. Μόλις προχθές (Παρασκευή), μάλιστα, προέβη στην 5η κατά σειράν τροποποίηση προϋπολογισμού για το 2018 κόβοντας 3,5 εκατ. ευρώ από επιδόματα ασθένειας, 1,67 εκατ. ευρώ από επιδόματα εργατικού ατυχήματος και 2,2 εκατ. ευρώ από επιδόματα μητρότητας. Τα νέα ποσά για αυτά τα επιδόματα που θα δοθούν από εδώ και πέρα για όλο το έτος είναι 61,5 εκατ. ευρώ για ασθένεια (από 65 εκατ. που είχαν προβλεφθεί αρχικά), 12,3 εκατ. ευρώ για εργατικά ατυχήματα (από 14 εκατ. ευρώ αρχική πρόβλεψη 2018) και 62,8 εκατ. ευρώ για επιδόματα μητρότητας (ενώ αρχικά είχαν προβλεφθεί 65 εκατ. ευρώ). Αν σε όλα αυτά προστεθεί και η μείωση εσόδων, άρα και της χρηματοδότησης από τον ΑΚΑΓΕ, τότε είναι θέμα χρόνου να φτάσει σε στάση πληρωμών για αρκετές παροχές, με στόχο να πληρώνει συντάξεις και τίποτε άλλο.
Σχέδια για επιβολή ΕΑΣ και στις προσωπικές διαφορές
Τα αναδρομικά από την κατάργηση της ΕΑΣ είναι βέβαιο ότι θα τα πάρουν οι συνταξιούχοι. Οσοι δεν έχουν κάνει αιτήσεις θα πρέπει από αύριο να τις υποβάλουν και να ζητήσουν από τα Ταμεία τους το εξής: «Σε εφαρμογή της απόφασης 244/2017 του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ζητώ να διακοπεί η κράτηση ΕΑΣ από τη σύνταξή μου, διότι είναι αντισυνταγματική και η συνέχιση της παρακράτησης από την εν λόγω εισφορά μειώνει περαιτέρω κατά παράβαση του Συντάγματος το μηνιαίο μου εισόδημα».
Κατά ριπάς…
Οι αιτήσεις υποβάλλονται κατά εκατοντάδες σχεδόν καθημερινά στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, που έχει την αρμοδιότητα των συντάξεων του Δημοσίου. Ανάλογες αιτήσεις μπορούν να υποβάλουν και οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ, των ΔΕΚΟ, των τραπεζών, του ΟΑΕΕ και του ΝΑΤ στα δικά τους Ταμεία ή και απευθείας στον ΕΦΚΑ.
Αν η κυβέρνηση διακόψει την εισφορά, τότε όσοι δεν έκαναν αίτηση θα ωφεληθούν μόνον από την ημερομηνία που η κυβέρνηση θα αποφασίσει την κατάργησή της. Οσοι όμως κάνουν αίτηση (π.χ. από αύριο) κατοχυρώνουν και αναδρομικά όποτε και αν καταργηθεί η ΕΑΣ.
«Διεύρυνση»
Το σχέδιο, πάντως, που βάζει σε εφαρμογή η κυβέρνηση είναι να συνεχίσει να επιβάλλει την παράνομη μείωση, κόντρα και στις επίσημες προτάσεις των υπηρεσιών της, και μάλιστα από το 2019 η ΕΑΣ θα επιβάλλεται επί του συνολικού ποσού σύνταξης αλλά και προσωπικής διαφοράς, παρότι ο νόμος δεν έχει τέτοια πρόβλεψη! Για παράδειγμα:
- Σημερινή κύρια σύνταξη ή άθροισμα κύριων συντάξεων 1.800 ευρώ μικτά (ονομαστικό ποσό έτους 2009). Εχει ΕΑΣ 6%, ήτοι 108 ευρώ μείωση.
- Νέα επανυπολογισμένη σύνταξη ή άθροισμα δύο κύριων συντάξεων στα 1.350 ευρώ, με προσωπική διαφορά 150 ευρώ, άρα καταβαλλόμενο ποσό 1.500 ευρώ. Η σύνταξη των 1.350 ευρώ δεν έχει ΕΑΣ γιατί είναι κάτω από 1.400 ευρώ, όμως το υπουργείο Εργασίας θεωρεί ότι είναι σύνταξη και η προσωπική διαφορά και έτσι θα επιβάλει την ΕΑΣ σε ποσό 1.500 ευρώ, με μείωση 3%, δηλαδή θα αφαιρεθούν από το 2019 άλλα 45 ευρώ από μια σύνταξη που θα έχει ήδη μειωθεί έως και 18%.
ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΙΚΟΣ
kkatikos@e-typos.com
Από το ένθετο Οικονομία που κυκλοφορεί μαζί με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής